شهرها و روستاهای جهانی صنایع دستی ویترین نمایشگاه گردشگری تهران

تهران- ایرنا- شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی کشور ویترین نمایشگاه گردشگری و صنایع‌دستی تهران هستند، مناطقی که در این رویداد بین‌المللی می‌توانند به عنوان مسیر و مقصدهای جدید گردشگری به علاقه‌مندان سفر و هنر معرفی شوند.


به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، پانزدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری و سی‌وپنجمین نمایشگاه صنایع دستی، صبح روز شنبه -۹ بهمن ۱۴۰۰- در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران گشایش یافت. در این رویداد فعالان صنعت گردشگری کشور و مسئولان و صنعتگران و هنرمندان صنایع‌دستی این مناطق، در کنار هم ظرفیت‌های مسیر و مقاصد جدید گردشگری شهرها و روستاهای جهانی و ملی صنایع‌دستی را بررسی می‌کنند. مناطقی که اگر چه از جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی هم برخوردار هستند، اما این بار محور و مقصد سفر آشنایی با هنرهای‌سنتی و صنایع‌دستی منحصر به فرد آنها بود.


سه روز از این رویداد می‌گذرد، آثار هنرمندان صنایع‌دستی و هنرهای‌سنتی زینت‌بخش همه پاویون‌های استانی است. در میان ۴۵۰ غرفه نمایشگاه، بازدیدکنندگان بیشتر در غرفه‌های شهرها و روستاهای صنایع‌دستی توقف می‌کنند، بیشتر کنجکاوی می‌کنند، حتی بیشتر در همین غرفه‌ها عکس می‌گیرند و وقتی هم متوجه می‌شوند این مناطق در جهان شناخته شده‌اند حس غرور و افتخار در چشمان و کلامشان موج می‌زند. شهرها و روستاهای صنایع‌دستی نقطه عطف اصالت هنر ایرانی است


سابقه ثبت جهانی شهرها و روستاهای صنایع‌دستی به ۶ سال قبل برمی‌گردد، شورای‌ جهانی صنایع‌دستی از سازمان‌های وابسته به سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی و ملل متحد (یونسکو- UNESCO) است و ثبت شهرهای جهانی صنایع‌دستی از سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۵ میلادی) آغاز شده و برنامه‌ای الهام‌گرفته از شهرهای خلاق یونسکو است.


در طول ۶ سال گذشته ۱۴ شهر و روستای صنایع‌دستی ایران در شورای جهانی صنایع‌دستی ثبت شده‌اند و اکنون ثبت ملی و جهانی شهرها و روستاها و صنایع‌دستی به مطالبه مردمی و اجتماعی تبدیل شده، زیرا آثار مثبت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن و تاثیر مستقیم آن بر زندگی مردم به ویژه آن دسته که در حوزه صنایع‌دستی اشتغال دارند، مشخص شده است.


البته روند ثبت جهانی شهرها و روستاهای صنایع‌دستی تا پیش از کرونا به صورت عادی و طبق روال انجام میشد و ایران حتی برای سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰پرونده چند منطقه کمترشناخته شده از جنوب کشور را آماده کرده بود، اما شیوع کرونا مانع از سفر و حضور و بازدید ارزیابان بین‌المللی از این مناطق و منجر به توقف این فرایند شد، اما ایران اکنون هم با ثبت ۱۱ شهر و ۳ روستا در ۶ سال گذشته با عناوین صنایع‌دستی منحصر به همان مناطق، از سردمداران دنیا است.


ثبت جهانی شهرها و روستاهای صنایع‌دستی صرفا یک روند اداری و یا صدور یک گواهینامه نیست، بلکه رویدادی مبتنی بر یک رویکرد و راهبرد خلاق است، آغاز آن حاصل مطالعه تلاش،برنامه‌ریزی و پی‌گیری مدیران ارشد وزارتخانه میراث‌فرهنگی، و هماهنگی فرابخشی با سایر دستگاه‌های دولتی و عمومی کشور از مرکز تا استان است؛ اما تداوم و رسیده به نتیجه مطوب آن نیازمند یک عزم ملی از هنرمندان فعال شهر و روستا، مسئولان اجرایی منطقه و رسانه ها و حمایت بخش خصوصی و فعالان گردشگری است.


تغییر و تحولات نسبت به قبل از ثبت جهانی در شهرها و روستاها به وضوح مشهود است، یکی از آثار این ثبت‌های جهانی به خصوص در مناطق کمتر شناخته شده، هویت‌بخشی و مهاجرت معکوس است، ارزیابی از افزایش ضریب نشاط عمومی و انگیزه در جوامع محلی و اهالی شهرها و روستا انگیزه ایجاد می‌کند، هویت‌سازی و اعتباربخشی،حس غرور و همبستگی، ظرفیت‌های نهفته شناسایی و ثبت جهانی شهرها وروستاهای صنایع دستی است


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


اصفهان، شهر جهانی صنایع دستی


اصفهان علاوه بر شهر جهانی صنایع‌دستی، شهر خلاق صنایع‌دستی هم است، حدود ۶۰  تا ۷۰درصد تولید صنایع‌دستی کشور در استان اصفهان تولید می شود و میدان امام (نقش جهان) اصفهان بزرگترین میدان عرضه و فروش صنایع‌دستی جهان است.


نام اصفهان و صنایع دستی این استان از قدیم برند جهانی بود، اصفهان با ۱۴ شهر خارجی خواهرخوانده است. همین جایگاه و تعدد و تکثر صنایع‌دستی باعث شد به عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی معرفی شود. ثبت جهانی می‌تواند به فروش و صادرات بیشتر کمک کند. نمودهای ثبت جهانی و برند جهانی باید در صادرات و فروش باید بروز داشته باشد.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


تبریز، شهر جهانی فرش دست‌باف


تبریز و فرش تبریز برای همه جهان شناخته شده است، جهان در وهله اول ایران و ایرانی را به هنر زیبا و فاخر فرش می‌شناسد، برند نام ایران در افکار عمومی با فرش ایرانی عجین است و تبریز یکی از مهم‌ترین شهرهای فرش‌بافی دنیا محسوب می‌شود و قدمت و زیبایی این فرش‌ها از ویژگی‌هایی هستند که در فرش‌های مشابه در دنیا کمتر وجود دارد.


با روی کار آمدن صفویان و انتخاب تبریز برای پایتخت و توجه شاهان این دوره به فرهنگ و هنر، کارگاه‌های قالی‌بافی زیادی در سراسر حکومت صفوی دایر و به این ترتیب، دوران صفویه منجر به درخشش و شکوفایی هنر قالی‌بافی در تبریز شد و تا امروز  هنر فرش‌بافی در تبریز موروثی، خانوادگی و نسل‌به نسل حفظ شده است.


فرش تبریز یکی از نفیس‌ترین قالی‌های ایران و دنیا است که در بافت آن از طرح‌هایی همچون طرح مستوفی، اسلیمی لچک ترنج، گلدانی، میناخانی، طرح درختی و… استفاده می‌شود.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


لالجین شهر جهانی سفال


لالجین عنوان شهر جهانی سفال و پایتخت سفال ایران را به شایستگی به دوش می‌کشد؛ مردم لالجین با سرانگشتان هنر، خاک و آب را در هم می‌آمیزند و با کیمیاگری، جلوه‌هایی زیبا می‌آفرینند که چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.


لالجین که قدمت سفالگری در آن بر اساس مستندات موجود به بیش از ۷۰۰ سال می‌رسد، شهری است که بوی خاک رس پیچیده در کوچه پس کوچه‌هایش، جانی تازه به هر رهگذر و گردشگری می‌بخشد، صدای چرخش چرخ‌های سفال‌گری آن در گوش جان، نوایی زیبا می‌سراید، نقش و رنگ‌های شاد روی سفالینه‌هایش، چشم دل می‌نوازد و صیقل لعاب آن، آیینه دل را صفا می‌دهد.


شهری که مردمانش هنرمندند و ۸۰ درصد از جمعیت آن دست بر یک آتش داشته و به پیشه سفال‌گری، سرامیک‌کاری و شغل‌های وابسته آن مشغول هستند، برخی مواد اولیه سفال‌گری را آماده می‌سازند، عده‌ای بر روی سفالینه‌ها، نقش و طرح می‌زنند، برخی بسته‌بندی سفال را بر عهده دارند و گروهی دیگر به خرید و فروش محصولات سفالین اشتغال دارند.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


مشهد، شهر جهانی گوهرسنگ‌ها


مشهد مرکز تراش سنگ‌های زینتی و قیمتی در ایران است، حدود ۳۸۰ واحد تراش سنگ‌های قیمتی در مشهد است، نیشابور شهر فیروزه (بزغان قدیم) هم در زمینه فعال است، این تجمع از معادن و کارگاه‌های تراش‌سنگ‌های زینتی از فیروزه،عقیق و زمرد و… باعث شده این منطقه به عنوان شهر جهانی ثبت شود.


خراسان رضوی از نظر منابع معدنی‌ همچون فیروزه و آگات (عقیق)، بریل (آکوامارین)، سافیر، یاقوت، روتیل، ارتوکلاز، فیروزه قوچانی (کریزوکلا)، ژاسپر، عقیق سلیمانی، اوپال، گارنت، درکوهی، رزکوارتز، آندالوزیت، ایلمنیت، آراگونیت و پلی گورسکیت حائز اهمیت است. فیروزه یا تورکواز، در تراکیت‌های پورفیری و ماسه سنگ‌های غنی از مواد آلی (فسفر) دیده می‌شود. بهترین نوع فیروزه از نظر کیفیت، رنگ و ارزش در نیشابور ایران یافت می‌شود که دارای مرغوب‌ترین نوع فیروزه در جهان است.


ثبت اولیه این پرونده به عنوان مرکز جهانی فیروزه بود که با توجه به وجود سایر سنگ‌های قیمتی و تزیینی در این منطقه به عنوان شهر جهانی گوهرسنگ‌ها ثبت جهانی شد، در زمان ثبت جهانی، مشهد با شهرهای بمبئی هند،بانگکوک تایلند، گوانجو چین رقابت داشت که در نهایت مشهد انتخاب شد.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


کلپورگان، روستای جهانی سفال / اولین روستای جهانی صنایع‌دستی


موزه زنده سفال کلپورگان تنها موزه زنده سفال در جهان است که قدمت آن به هفت هزار سال پیش بر می‌گردد؛ سفال کلپورگان به صورت کاملاً دستی، بدون چرخ سفالگری و توسط زنان بلوچ ساخته می‌شود. کلپورگان روستایی در ۲۵ کیلومتری شهر سراوان و ۳۹۰ کیلومتری جنوب شرق زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان خواستگاه سفالی به همین نام است.


کلپورگان با سفالینه‌های منحصر به فرد و شهرت جهانی شاهکار اندیشه، ذوق، فرهنگ و هنر زنان بلوچ سرزمین ایران است. زنان بومی منطقه به عنوان یگانه خالقان سفال کلپورگان، این هنر ارزشمند را نسل‌به‌نسل از مادران به دختران منتقل می‌کنند و گذشت زمان و حوادث تاریخ نیز نه تنها از اصالت آن کم نکرده، بلکه بیش از پیش بر ارزش‌های هنری آن افزوده است.


آنچه سفالگری کلپورگان را از سایر نقاط متمایز کرده ویژگی‌های خاص آن است به گونه‌ای که تمام مراحل ظریف سفالگری به وسیله زنان انجام می‌شود و مردان فقط کارهایی مثل حمل خاک رس از معدن مسکوتان واقع در ۲ تا سه کیلومتری کارگاه، آماده کردن گل و پختن سفال را انجام می‌دهند.


استفاده نکردن از چرخ سفالگری در تهیه آثار سفالی سبب توجه جهانیان به سفال کلپورگان شده به گونه‌ای که همه سفالینه‌ها با روش‌های سنتی ابتدایی، بدیع و به کمک دست تولید می‌شود.طرح‌ها و نقش‌های سفال کلپورگان کاملا هندسی و تداعی گر نقش های باستانی و تــزیینــات روی سفالینه‌ها با نمادهای تجریدی است که از نسلی به نسل دیگر به یادگار مانده و حکایت از راز و رمــز و دریافت‌ها و برداشت‌های روحی و درونی هنرمند از محیط اطراف و اعتقادات و باورهای او دارد.


اغلب نمادهای روی آثار سفالی کلپورگان شبیه به نقوش سفال های ماقبل تاریخ و آغاز دوره تاریخی است.در این سفالینه‌ها لعاب به کار نمی‌رود بلکه برای تزیین و نقاشی از سنگ تیتوک استفاده می‌شود. این سنگ در منطقه تپه آچار در کهوران مهرستان یافت می‌شود و رنگ آن معمولا قهوه‌ای یا سیاه است.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


سیرجان، شهر جهانی گلیم شیریکی‌پیچ


گلیم شیریکی‌پیچ از شاخص‌ترین دست ‌بافته‌های زنان روستایی و عشایری شهرستان سیرجان است که خاستگاه اصلی آن روستای دارستان در۲۵کیلومتری مرکز شهرستان سیرجان است. تبدیل شدن به برند جهانی در بازار صنایع‌دستی، اعتماد مشتری برای خرید محصول، توسعه بازار صنایع‌دستی، رقابت‌پذیری در بازارهای بین‌المللی، اشتغال‌زایی، ارزآوری بالا، حفظ اشتغال موجود، حفظ اصالت‌های فرهنگی منطقه از رهاوردهای ثبت جهانی گلیم شیریکی‌پیچ سیرجان است.


 گلیم شیریکی‌پیچ به دلیل طرح و بافت و دار و تعداد بافنده با سایر محصولات دست‌باف متفاوت است، معمولا در دو یا سه بافنده همزمان روی دار و دستگاه بافندگی این محصول که به صورت افقی است کار می‌کنند، و به این دلیل که تارهای آن به صورت گره‌ای (مانند قالی) بافته می‌شود و اینکه دو یا سه بافنده در تولید و بافت آن همکار و شریک هستند به آن شیریکی‌پیچ می‌گویند. 


جهانی شدن گلیم شیریکی‌پیچ، مدیون خلاقیت‌های هنری و محصولی از سرپنجه زنان روستایی و عشایر و بیش از ۱۰هزار بافنده گلیم سیرجان است. امروز زنان و مردان سییرجانی با افتخار می گویند که گلیم‌باف و شهروند شهر جهانی هستند. حدوداز ۲۰۰ کارگاه تولید انفرادی در این شهرستان و در روستای دارستان که مهد گلیم شیریکی پیچ سیرجان است، فعالیت دارند.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


مریوان، شهر جهانی کلاش(گیوه کردی)


کلاش کُردی، هنر و جز صنایع‌دستی با قدمتی بیش از ۲ هزار سال مختص مناطق کردستان به ویژه در مریوان است. کلاش بافی علاوه بر مریوان در شهرستان‌های مختلف کردستان از جمله سنندج، دیوان‌دره، سروآباد و کامیاران و سقز نیز رواج دارد، اما مریوان به علت تعداد فعالان بالا به عنوان مرکز تولید این کفش محسوب می‌شود.


کفه کاملا پارچه‌ای و نخی، تنها پاافزار برخوردار از خط تقارن جهان از ویژگی‌های کلاش کردی است و علاوه بر آن به دلیل استفاده از مواد کاملا طبیعی در ساخت آن از جمله کفش های باستانی سازگار با محیط زیست است. کلاش کاملا پارچه‌ای است و رویه آن نیز نخ است؛ پا به طورکلی داخل آن عرق نمی‌کند.


کلاش تنها پای‌افزاری است که دارای خط تقارن است به این معنی که چپ و راست برای آن نیست و برای حفظ این فرم و مدل باید هرچند مدت کلاش را راست و چپ و یا چپ و راست پا کرد. در ساخت و تولید این پا افزار هیچ نوع دستگاه صنعتی دخیل نیست که این امر باعث می‌شود زمینه اشتغال را برای افراد زیادی در منطقه ایجاد کند و مواد اولیه مورد نیاز برای کلاش پارچه نخی مانند متقال، چلوار، نخ تابیده شده نمره، لایه، لایه پوست، یا چرم گاو است.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


میبد، شهر جهانی زیلو


زیلوبافی سابقه ۳هزارساله دارد که تا ۹۰۰ سال سند سابقه و تا ۱۲۰۰ سال سند مصور از زیلو وجود دارد. پیش از جهانی شدن زیلوی میبد (در سال ۹۷) تعداد محدودی استادکار و هنرمند زیلوباف در میبد وجود داشت ، اما با ثبت جهانی زیلوی میبند با آموزش‌هایی که انجام شده بیش از ۳۰۰ هنرمند و صنعتگر زیلوباف در میبد فعالیت می کنند، اما فقط ۲۴ استادکار قدیمی فعال هستند.


 زیلو از پنبه خالص، رنگ‌های گیاهی و صنعتی و با دستگاه عمودی و معمولا با یک بافنده، بافته می‌شود، و بافنده پای دستگاه باید در حرکت و رفت و آمد باشد. هنگام بافت زیلو پیاده‌روی زیاد می‌شود تا حدی که یک بافنده در روز ۳۰ کیلومتر باید پای دستگاه پیاده‌روی کند. ابعاد زیلو مانند فرش و قالی از ۶ تا ۹ تا ۱۲ متر است، البته اندازه بیشتر به دستگاه بافت مرتبط نیست و به ابعاد سفارش بستگی دارد، و بنا به رنگ و طرح قیم متفاوت است.


 زیلو به عنوان اولین فرش سلامت جهان شناخته شده است، با جهانی‌شدن زیلو شناخت مردم نسبت به این بافت سنتی افزایش پیدا کرد. این محصول کاملا بهداشتی به دلیل الیاف پنبه هیچ حساسیتی برای انسان ایجاد نمی‌کند؛ مواد پلاستیکی (غیر قابل بازیافت) در آن بکار نمی‌رود. زیلو منحصرا به میبد تعلق دارد،البته در دوره‌ ای به رونق و توسعه آن کارگاه‌های بافت در کاشان هم دایر شد، البته زیلوبافی در زمان قدیم به افغانستان هم راه پیدا کرد، و اکنون هم کمابیش بافته‌هایی مانند زیلو دارند.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


آباده، شهر جهانی منبت


هنر منبت یکی از هنرهای دست‌ساز ایرانی است که از حدود هزار و ۵۰۰ سال قبل در برخی از مناطق کشور رواج داشته است که بنابر اسناد تاریخی موجود خاستگاه منبت سنتی (ظریف) در استان فارس شهر آباده است. این هنر اصیل ایرانی که از ریشه نبات (گیاه) گرفته شده، هنر کنده کاری بر روی چوب است و مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بسیاری قرار دارد.


قدیمی‌ترین اثر منبت موجود، مربوط به نیمه اول قرن سوم هجری قمری است که یک لنگه در چوبی متعلق به مسجد جامع عتیق شیراز است که در دوره عمرو بن لیث صفاری ساخته شده و دارای زیرسازی از چوب تبریزی است و روی آن با خلال‌هایی از چوب گردو و نقوش پر ضلعی بسیار زیبایی زینت شده است.


منبت‌کاری هنری بسیار ظریف و دقیق است که در میان اهالی آباده استان فارس جایگاه ویژه ای دارد، محصولاتی که روی قطعات کوچک چوب‌های شمشاد(زرد) و عناب (قرمز) و گردو (قهوه‌ای) و با استفاده از قلم‌های ریز و ذره‌بین انجام می‌شود، که بنا به ظرافتی که دارد به منبت چاقویی یا سوزن در چشم فروبردن معروف است.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


خراشاد، روستای جهانی تَوبافی (حوله‌بافی)


روستای خراشاد در ۲۵ کیلومتری جنوب‌شرقی بیرجند در استان خراسان جنوبی واقع شده و از مناطق خوش آب‌وهوا و جاذبه‌های طبیعی این استان است؛ حوله‌بافی یا توبافی در این روستا ریشه تاریخی دارد، چند قرن است که این صنعت در این میان مردم خراشاد رواج دارد، قدمت برخی از کارگاه‌های پارچه‌بافی و حوله‌بافی در خراشاد به بیش ‌از یک قرن می‌رسد.


توبافی، پارچه‌بافی سنتی یا تون‌بافی یا حوله بافی از هنرهای سنتی با قدمت ۳۰۰ سال در خراشاد است که تا دو دهه پیش چرخه تولید آن کند شده بود، از اوایل دهه ۸۰ و تقریبا از زمانی که شرکت تعاونی زنان خراشاد شکل گرفت آهنگ تولید این محصول سرعت گرفت. با رونق توبافی این هنر به شهرهای بیرجند و روستاهای اطراف مانند نصرآباد و نوفرست و … توسعه پیدا کرد.


اکنون پارچه بافی به صورت مشاغل خانگی در این روستا رونق دارد، پیش از ثبت جهانی ۵۰ تا ۶۰ کارگاه خانگی در خراشاد فعال بود، اما اکنون این کارگاه ها دو برابر شده است و حدود ۱۲۰ کارگاه فعال در خراشاد وجود دارد و عموما هم زنان در این هنرصنعت مشغول به کار هستند.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


شیراز، دومین شهر جهانی صنایع‌دستی ایران


در استان فارس ۸۰ رشته صنایع‌دستی فعال است که بیشتر این رشته‌ها در شهر شیراز فعال هستند؛ در گروه دست بافته‌های داری گلیم، جاجیم و گبه و قالی؛ خاتم شیراز که نشان جغرافیایی بین المللی صنعت (VIPO) را گرفته است، در گروه صنایع چوبی، خراطی و در گروه هنرهای معماری، کاشی هفت رنگ، آیینه‌کاری و گچ بری از هنرهای سنتی مشهور در شیراز است.


مجموعه هنرهای‌سنتی و صنایع‌دستی شیراز که به صورت زنده همچنان فعال هستند و آثار فاخر و کاربردی که در شیراز تولید و صادر می‌شوند از طرفی تعداد و کیفیت آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای و آموزش عالی صنایع‌دستی دولتی و غیر انتفاعی به ثبت جهانی شیراز بسیار کمک کرد.


در شیراز بیش از ۲۰ هزار هنرمند در حوزه صنایع‌دستی فعال هستند، همچنین ۹۰۰ کارگاه آموزشی متمرکز در شیراز فعال است، از طرفی محصولات و آثار صنایع دستی علاوه بر بازار در اماکن تاریخی شهر از جمله حافظیه و ارگ کریم‌خانی فروخته می شود.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


زنجان، شهر جهانی ملیله


رشته‌های نازک از مفتول‌های نقره که به صورت توری ظریف طراحی می‌شود هنر ملیله‌کاری است؛ سابقه این هنر صنعت به قبل از میلاد مسیح و به دوره سلجوقیان می‌رسد. زمانی که شاه عباس صفوی هنرمندان سراسر کشور را در اصفهان گردهم جمع کرد، ملیله‌کاری هم از زنجان به اصفهان منتقل شد و اکنون هم در آنجا آموزش داده می شود، اما اصالت ملیله‌کاری متعلق به زنجان است.


محصولات ملیله‌کاری زنجان به لحاظ طراحی، ظرافت کیفیت نقره (با پایه و عیار ۱۰۰) حرف اول را در جهان می‌زند؛ این هنر علاوه بر ظروف، آیینه و شمعدان و تابلوها، در طراحی و تولید زیورآلات هم استفاده می‌شود و البته به اندازه‌ای انعطاف‌پذیری دارد که بر روی هر طرحی و به هر شکلی به صورت کاربردی استفاده می‌شود. ملیله‌کاری در زنجان یک هنرسنتی و صنایع‌دستی کاملا زنده است، در حال حاضر حدود ۱۰۰ استادکار ملیله‌کاری در زنجان فعال هستند، کارگاه تولیدی، آموزشی و فروشگاه وجود دارند، و در هر کارگاه میانگین ۱۵ هنرجو و صنعتگر فعالیت می‌کنند.


اکثر خانواده‌های زنجانی برای جهیزیه دختران خود محصولات ملیله‌کاری خریداری می‌کنند، البته الان نقره بسیار گران شده و میزان فروش کمی افت کرده است، ولی باز هم در اندازه محصولات کوچکتر و سبکتر مردم محصولات مختلف ملیله‌کاری را خریداری می‌کنند.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


ملایر، شهر جهانی مبل و منبت


خانواده هنرصنعت مبلمان منبت شهرستان ملایر بیش از ۲۵ هزار نفر جمعیت و حدود ۹ هزار استادکار(منبت‌کار) با بیش از پنج هزار کارگاه فعال دارد. سهم شهرستان ملایر در تولید مبلمان منبت کشور ۶۵ درصد است و کارگاه‌ها و هنرمندان زیادی در این زمینه فعالیت دارند که آثار آن‌ها به بیشتر به کشورهای آسیای میانه، حاشیه خلیج فارس، ترکیه و عراق صادر می‌شود.


جهانی شدن مبلمان منبت نوع نگاه‌ها به ملایر را متفاوت کرده و حضور مسئولان کشوری و مراجعه و تقاضای سرمایه‌گذاران به این شهرستان با توجه به مهیا بودن بسترها، برای مردم و این شهر بسیار ملموس است. پس از ملی و جهانی شدن این هنر صنعت، سالانه شمار زیادی از گردشگران و علاقه‌مندان به این دیار سفر می‌کنند به نحوی که در جشنواره تابستانی سال ۹۸، ملایر میزبان بیش از ۱۵۰ هزار گردشگر بود.


شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی؛ ویترین نمایشگاه گردشگری تهران


قاسم‌آباد، روستای جهانی چادر شب‌بافی


بیشتر دختران روستای قاسم آباد گیلان چادرشب‌بافی را از مادران خود آموخته‌اند، چادرشب‌بافی یک هنر سنتی باستانی است، در زمان قدیم چادرشب را با پشم و ابریشم می‌بافتند، اما با گران شدن و کمیاب شدن ابریشم با کاموا هم چادرشب را می‌بافتند. در زندگی سنتی چادرشب به عنوان چادرکمر زنان روستایی که بیشتر در شالیزارها و زمین‌های کشاورزی فعالیت می‌کردند استفاده میشد، البته در طراحی داخلی خانه روتختی و روبالشی هم استفاده می‌کردند و در جهاز دختران نوعروس استفاده میشد. 


امروزه کاربرد چادرشب مدرن‌تر شده، به عنوان رومبلی و رومیزی، تولید کیف و طراحی لباس هم استفاده می‌شود. یک مدل از چادرشب ساده و چهارخونه، مدل دیگر به صورت گل برجسته بافته می‌شود. که طرح گل برجسته بیشتر در طراحی لباس بکار برده می‌شود، اما نمونه طرح ساده بیشتر در تولید کیف استفاده می‌شود که با توجه به سلیقه مشتری و قیمت تمام شده در بازار مشتری دارد.


قاسم‌آباد با قدمت چند هزار ساله یکی از روستاهای شهرستان رودسر از توابع چابکسر در استان گیلان و دارای دو بخش علیا و سفلی است و از محله های کوچکتر بندبن ،پایین‌محله ،بالامحله، خانسر، ملک میان ،توسکا محله و سفلی تشکیل شده است، اما اکنون ثبت جهانی چادرشب باعث یکپارچگی و اتحاد و همبستگی همه مردم روستا برای پیشرفت و بهبود قاسم‌آباد شده است.


مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *